Bilimlendiriw

Mámlekettiń rawajlanıwına yamasa, kerisinshe, daǵdarısqa ushırawına alıp keliwi múmkin bolǵan tiykarǵı tarawlardıń biri bul bilimlendiriw sisteması ekenligin kópshilik tán alsa kerek. Búgingi Ózbekstanda da bul itibar qaratılıwı zárúr bolǵan aktual máselelerdiń biri bolıp qalmaqta — bilimlendiriw tarawımız uzaq waqıttan berli kriziste.

Oqıw baǵdarlamalarınıń eskiriwi, bilimlendiriw tarawı ushın kerekli mamanlardı tayarlap beriwshi sistemanıń zamannan artta qalıwı, nepotizm, korrupciya sıyaqlı mashqala hám illetler bul sistemanıń usı kúngi jaǵdayına jetip keliwine óziniń úlken úlesin qostı.

Bilimlendiriwdiń jaqsılanıwı sol mámleketke qanday payda alıp keliwi múmkin ekenligin bir kórip shıǵayıq. Birinshi náwbette, mámlekettiń ekonomikasında hám mámleketlik basqarıwda da óziniń bilimi menen paydasın tiygize alatuǵın kerekli kadrlar jetilisip shıǵadı. Ekinshiden — menińshe bul eń áhmiyetlisi — óz pikirine iye, bir “qálipke quyılmaǵan”, sonday-aq óziniń ideyaların erkin bildire alatuǵın insanlar menen bayıydı.

Usı jerde qosımsha qılıp ketiw kerek, bunda bilimli degende, hár qıylı diplom/sertifikatlarǵa iye adamlar názerde tutılıp atırılǵan joq. Bizlerde bolsa házir joqarı oqıw orınların pitkergen diplomlılar barshılıq, al biraq olardıń bilimi házirgi zaman talabına juwap bere aladı ma eken…

Endi orınlı soraw tuwılıwı múmkin: eger húkimet mámleketti rawajlandırıwda aqsasa, bilimlendiriwge zárúrli itibardı qaratıwdı ózine ep kórmese, adamlar óz keleshegi ushın ne qıla aladı? Hár qıylı variantlar bar. Meniń oyımsha, eń optimalı — bul hárbir adam óz ústinde islewge háreket etiwi hám keleshek áwladtı da bilim alıwǵa úgitlewi. Durıs, social liftler islemeytuǵın mámlekette bul bir paydasız ilajday kóriniwi múmkin, lekin, menińshe, eger adamlar bul ilajdı háreketlep, azmaz bolsa da, jaqsılawǵa erise alsa, nátiyjesi, álbette, kózge kórinedi, bir-eki áwladtan keyin bolsa da.